به گزارش ایسنا، فن‌آوری خط دروازه‌ یکی از این فن‌آوری‌ها است که به قصد کمک به داور برای تشخیص عبور توپ از خط دروازه‌ توسعه داده شده است. از این فن‌آوری پیش از این در جام جهانی نوجوانان (زیر 17 سال) سال 2005 پرو و جام جهانی باشگاه‌ها در سال 2007 به صورت آزمایشی مورد استفاده قرار گرفته بود . در مارچ 2008 فیفا اعلام کرد که دیگر قصد ندارد از فن‌آوری خط دروازه‌ استفاده کند و به جای آن دو کمک داور اضافه در پشت دروازه‌ها قرار خواهند گرفت.

 با این حال، مدتی است که مخالفت‌ها با استفاده از فن‌آوری خط دروازه‌ رفته رفته در حال کم رنگ شدن است و استفاده از این فن‌آوری در آینده‌ نزدیک چندان دور از ذهن به نظر نمی‌رسد، مدتی پیش سپ بلاتر دبیر کل فیفا اعلام کرده بودکه احتمال دارد در جام جهانی 2014 برزیل، از فن‌آوری خط دروازه‌ استفاده شود. در حال حاضر 9 سامانه مختلف برای تشخیص عبور توپ از خط دروازه‌ وجود دارد که همگی در مرحله آزمایشی قرار دارند و تاکنون نتوانسته‌اند همه استانداردهای لازم فیفا را کسب کنند. با این حال سه سامانه از قابلیت‌ها و انعطاف پذیری بالاتری برخوردارند و شانس زیادی برای کسب تاییدیه فیفا دارند.

 چشم شاهین (Hawk - Eye)

 سامانه چشم شاهین اولین بار در سال 1999 توسط دکتر پاول هاوکینز معرفی شد و از آن زمان تاکنون توسط مهندسان و متخصصان شرکت راک مانور در حال توسعه است. از سامانه چشم شاهین در حال حاضر در رقابت‌های تنیس، کریکت و اسنوکر استفاده می‌شود. این سامانه بر اساس مدل سازی سه بعدی کار می‌کند و داده‌های مورد نیاز آن توسط دوربین‌های پرسرعتی که در نقاط مختلف ورزشگاه تعبیه شده‌اند فراهم می‌شود.

 چشم شاهین با استفاده از شش دوربین پرسرعت که در زاویه‌های مختلف قرار گرفته‌اند . حرکات توپ را زیر نظر گرفته و آن را به صورت سه بعدی شبیه سازی می‌کنند. نرم‌افزار این سامانه موقعیت توپ را در هر فریم به وسیله شناسایی پیکسل‌هایی که در توپ آن‌ها قرار گرفته به وسیله حداقل دو دوربین محاسبه می‌کند. میزان خطای این سامانه 3.6 میلیمتر است، سامانه چشم شاهین می‌تواند حتی در صورتی که دیدچند دوربین کور شده باشد و یا فقط 25 درصد از توپ معلوم باشد، حرکت آن را دنبال کرد و مسیرش را پیش‌بینی کند. سرعت بالای دوربین‌ها، این سامانه را قادر می سازد که حتی اگر توپ سرعت بسیار بالایی داشته باشد، از آن جا نمانند و حرکتش را دنبال کنند و تنها در صورتی که سرعت توپ به بالای 500 کیلومتر در ساعت برسد، ممکن است سامانه در تشخیص موقعیت آن دچار اشتباه شود. همچنین این سامانه مسیر حرکت توپ را در یک پایگاه داده ذخیره کرده و می‌تواند آن را روی یک تصویر گرافیکی نشان دهد که این تصویر را می‌توان در اختیار مفسرین ، مربیان و علاقمندان قرار داد. علاوه بر این با استفاده از داده‌های گردآوری شده توسط این سامانه می‌توان آمار مربوط به هر بازیکن را ارائه کرد و به تحلیل آن پرداخت . نصب سامانه چشم شاهین در ورزشگاه‌های فوتبال حدود 250 هزار یورو هزینه دارد. با این حال ، این سامانه دارای قابلیت پاسخ دهی همزمان نیست و در شرایطی که در صحبنه‌ای نیاز به بررسی باشد، باید بازی را متوقف کرد و به همین دلیل منتقدان این سامانه معتقدند که استفاده از آن در رقابت‌های فوتبال جلوی سرعت بازی را می‌گیرد. آن‌ها همچنین معتقدند که ضریب خطای این سامانه بالا است . در تنیس نیز تاکنون راجر فدرر و رافائل نادال میزان دقت سامانه چشم شاهین را زیر سوال برده‌اند، با وجود این ، فدرر اخیرا اعلام کرده که طرفدار استفاده از این سامانه در رقابت‌های فوتبال است.

سامانه کایروس جی ال تی (Cairos GLT)

 سامانه کایروس جی ال تی که مشترکا توسط یک شرکت فن‌آوری آلمانی و شرکت آدیداس طراحی شده از یک میدان مغناطیسی برای تشخیص عبور توپ از خط استفاده می‌کند.

 در این سامانه، حسگری درون توپ قرار می‌گیرد و از زیر محوطه جریمه و پشت خط دروازه‌ نیز سیم‌های برقی عبور می‌کنند که دارای جریان الکتریکی هستند و موجب ایجاد یک شبکه میدان مغناطیسی می‌شوند، حسگر درون توپ به ارزیابی میدان مغناطیسی پرداخته و داده‌های خود را در اختیار رایانه‌ای قرار می‌دهد که تشخیص می‌دهد آیا توپ از خط عبور کرده یا خیر. اگر توپ از خط دروازه‌ عبور کند در مدت زمانی کمتر از یک ثانیه، سیگنالی به ساعت داور فرستاده می‌شود.

 آدیداس توپی را طراحی کرده که می‌تواند حسگر را به صورت امن درون خود نگه دارد و شدت بالای ضربه به توپ موجب اختلال در حسگر نشود. سامانه حرکت یابی وی آی اس (VIS) نیز در کنار سامانه جی ال تی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا به اعلام خطای آفساید بپردازد. در سامانه وی آی اس یک گیرنده رادیویی در ساق بند بازیکنان قرار دارد که مسیر حرکتی آن‌ها را ثبت می‌کند. به وسیله این سامانه می‌توان به صورت همزمان آمار حرکتی هر بازیکن را ارائه کرد و آن‌ها را در اختیار مفسرین ، مربیان و علاقمندان گذاشت.

 برخی از منتقدان معقتدند که این سامانه بیش از حد کند است ، ولی سازندگان آن مدعی‌اند که همه این پردازش‌ها در کسری از ثانیه رخ می‌دهد. سامانه جی ال تی همان سامانه‌ای است که در جام جهانی نوجوانان در سال 2005 به صورت آزمایشی استفاده شد، ولی فاقد سرعت و دقت کافی بود.

هشدار گل (Goalminder)

 سامانه هشدار گل توسط دو نفر از هواداران باشگاه بولتون انگلیس طراحی شده است که پس از این که اشتباه داور در اعلام گل به ضرر این تیم تمام شد به فکر طراحی چنین سامانه‌ای افتادند.

 در این سامانه چند دوربین پر سرعت درون دروازه‌ و اطراف تیر آن قرار می‌گیرند که قادرند تصاویری با سرعت 2000 فریم در ثانیه ثبت کنند. سپس این دوربین‌ها ظرف کمتر از پنج ثانیه، تصاویر خود را برای داور ارسال می‌کنند تا او درباره گل شدن یا نشدن توپ تصمیم گیری کند. سامانه هشدار گل بسیار ساده است و نیازی به دوربین‌های گران قیمت یا کابل کشی زیر زمین ندارد و به همین دلیل از سامانه های دیگر ارزان‌تر تمام می‌شود.

انتقادها

 اگر چه طرفداران فن‌آوری خط دروازه‌ معتقدند که استفاده از آن موجب کاهش خطای داوری می‌شود، ولی این فن‌آوری مخالفانی نیز دارد. بسیاری از این مخالفان درون خود فیفا حضور دارند که سرشناس‌ترین آن‌ها سپ بلاتر دبیر کل فدراسیون جهانی فوتبال است.

 جدای از ایراداتی که به جنبه‌های فنی این سامانه ها گرفته می‌شود، بسیاری از منتقدان معتقدند که استفاده از فن‌آوری در داوری فوتبال روی جنبه انسانی این ورزش اثر می‌گذارد و آن را خشک و بی‌روح می‌کند. در جمله معروفی از سپ بلاتر نقل شده است: «سایر ورزش‌ها مدام قوانین خود را تغییر می‌دهند تا آن را با پیشرفت فن‌آوری انطباق دهند. ما چنین کاری نمی‌کنیم و دلیل جاذبه و محبوبیت بالای فوتبال همین است».

 برخی از مخالفان نیز بر این عقیده‌اند که استفاده از این فن‌آوری‌ها در همه سطوح و مخصوصا برای کشورهای کوچک تر و فقیرتر بسیار گران و پر هزینه است.

 در طرف دیگر موافقان به برخی اشتباهات داوری اشاره می‌کنند که باعث تغییر نتیجه‌ بازی در رقابت‌های حساس شده است ، آن‌ها همچنین معتقدند که این سامانه‌ها در سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی داشته‌اند و بسیاری از مشکلات قبلی آن‌ها برطرف شده است.